Anda mungkin pernah mendengar atau membaca mengenai otak kanan atau otak kiri. Dalam konsep yang popular di masyarakat, orang dominan otak kanan cenderung lebih kreatif, sementara orang dominan otak kiri cenderung lebih analitis dan berfikir secara logik. Adakah betul? Lalu, apa fungsi dan perbezaan otak kanan dan kiri? Inilah penjelasannya.
Kenali perbezaan antara fungsi otak kanan dan kiri
Otak adalah organ penting dan kompleks yang mengendalikan semua sistem tubuh manusia, dari pemikiran, ingatan, ucapan, perasaan, penglihatan, pendengaran, pergerakan lengan dan kaki, hingga fungsi organ-organ lain dalam tubuh. Bahagian sistem saraf ini terdiri daripada 100 bilion neuron atau sel otak dengan berat hingga 3 paun atau bersamaan 1.3 kg pada orang dewasa.
Sekiranya anda melihat anatomi otak lebih jauh, organ ini terbahagi kepada dua bahagian, atau apa yang disebut hemisfera serebrum. Secara amnya, bahagian kanan otak atau hemisfera kanan mengawal bahagian kiri badan anda dan bahagian kiri otak atau hemisfera kiri mengawal bahagian kanan badan anda.
Walaupun kedua-dua bahagian otak manusia kelihatan serupa, fungsinya berbeza. Perbezaan fungsi otak kanan dan otak kiri pertama kali dinyatakan oleh pemenang Hadiah Nobel, Roger W. Sperry, melalui penyelidikannya pada tahun 1960-an. Selanjutnya, berikut adalah perbezaan fungsi kedua-dua bahagian otak:
otak kiri
Pada kebanyakan orang, otak kiri otak mempunyai fungsi untuk mengatur bahasa, akal, dan pertuturan. Bahagian otak ini sering dikaitkan dengan perkara logik, fakta, nombor (matematik), hingga analisis.
Oleh itu, orang yang mempunyai otak kiri cenderung lebih kuantitatif dan analitis. Kumpulan orang ini dipercayai lebih memperhatikan perincian dan berfikir menggunakan logik.
Sekiranya bahagian kiri otak anda cedera, ucapan dan pergerakan di bahagian kanan badan anda secara amnya akan terjejas. Ini dapat diperhatikan pada seseorang yang mengalami kerosakan otak kiri, seperti strok, yang sering menyebabkan kesukaran dalam pengeluaran bahasa atau disebut afasia. Kerosakan serupa pada otak belakang sebelah kanan cenderung menyebabkan afasia.
otak kanan
Sementara itu, bahagian kanan otak berperanan besar dalam menafsirkan maklumat visual dan spasial. Contohnya, bahagian kanan otak anda terlibat semasa anda membuat peta atau memberi petunjuk ke stesen bas terdekat.
Bahagian otak kanan ini juga umumnya dikaitkan dengan imaginasi, seni, kreativiti, mengekspresikan emosi, pengecaman wajah, dan muzik. Oleh itu, seseorang yang dominan menggunakan otak kanan cenderung menjadi pemikir bebas dan kreatif.
Walau bagaimanapun, yang dilaporkan oleh Persatuan Pakar Bedah Neurologi Amerika, kira-kira satu pertiga orang yang kidal, fungsi pertuturan mungkin terletak di sebelah kanan otak. Sekiranya kecederaan otak berlaku di bahagian kanan otak, pergerakan lengan dan kaki kiri, penglihatan di sebelah kiri, dan / atau pendengaran di telinga kiri mungkin terjejas.
Kepentingan otak terbahagi kepada dua bahagian
Penyelidikan yang diterbitkan dalam jurnal Neuron pada tahun 2017 menyatakan bahawa otak akan lebih mudah dan cekap jika setiap bahagian dikhaskan untuk tugas tertentu.
Ia juga memudahkan otak melakukan pelbagai tugas secara serentak (multitasking). Contohnya, satu bahagian otak berperanan dalam berbicara, dan bahagian lain dalam mengenali wajah, tempat, objek, dan menjaga keseimbangan anda.
Di samping itu, terdapat juga kelebihan lain untuk membahagi dua sisi otak. Sebagai contoh, kajian manusia juga menunjukkan bahawa pembahagian otak bermanfaat untuk pengembangan kemahiran kognitif, termasuk mempengaruhi IQ, kefasihan, dan kemampuan membaca.
Adakah fungsi otak kanan dan otak kiri dihubungkan?
Penting untuk diketahui bahawa walaupun otak terbahagi kepada beberapa bahagian, terdapat komunikasi berterusan antara semua bahagian otak. Semua bahagian otak yang berfungsi selaras antara satu sama lain adalah yang memungkinkan anda merasakan kehidupan seperti sekarang, iaitu dapat melakukan semua fungsi secara serentak.
Kedua-dua belah otak dihubungkan oleh sekumpulan serat saraf yang disebut corpus callosum, yang membolehkan anda memproses dan berkongsi data dengan berkesan antara bahagian otak yang berlainan. Sekiranya kedua-dua belah otak tidak saling terhubung, akan ada gangguan dalam proses pemindahan maklumat di otak yang akan memberi kesan kepada kehidupan seharian.
Contohnya, seseorang tidak akan dapat menamakan objek di tangannya walaupun dia dapat mengenali objek tersebut. Ini kerana maklumat pengenalan objek yang berasal dari sebelah kanan otak tidak dapat bergerak ke sebelah kiri otak yang berperanan dalam fungsi bahasa. Oleh itu, dia hanya dapat mengenali objek tersebut, tetapi tidak dapat menamakan objek tersebut.
Oleh itu, tidak betul untuk mengatakan bahawa fungsi otak kanan dan kiri manusia terpisah. Walaupun kedua-duanya mempunyai fokus tersendiri, kedua-dua bahagian otak mesti saling bekerjasama agar otak anda berfungsi dengan normal.
Adakah teori dominasi otak kanan dan otak kiri benar?
Otak kanan dan kiri manusia mempunyai fungsi yang berbeza. Namun, seperti yang dijelaskan sebelumnya, fungsi kedua-dua bahagian otak ini tetap berhubung. Jadi, pada dasarnya, kedua-dua belah otak anda digunakan sama, satu lebih dominan daripada yang lain.
Selain itu, berdasarkan pelbagai kajian setelah Sperry, teori dominasi otak satu sisi tidak dapat dibuktikan. Namun, fakta sebaliknya masih kurang bukti. Berdasarkan kajian 2013, ujian pencitraan MRI yang dilakukan pada otak manusia menunjukkan bahawa aktiviti otak di kedua-dua belah pihak tidak berkaitan dengan keperibadian seseorang.
Para penyelidik membuat kesimpulan ini setelah melakukan kajian terhadap 1,000 orang muda berusia antara 7 hingga 29 tahun. Dalam kajian ini, tidak ada bukti kecenderungan, parsial, atau dominasi pada satu sisi otak tertentu.
